TIJDEN VAN OPROER
Er zijn een aantal doden en gewonden gevallen bij de acties van de ‘gele hesjes’ in Europa. In steeds meer landen verhard de reactie van overheden op de demonstraties van de ‘gele hesjes’. De geschiedenis leert dat oproer vaak klein begint en langzaam uit kan groeien in een steeds breder protest. De acties van de ‘gele hesjes’ blijken steeds duurzamer te worden. Meer organisatie, meer coördinatie en op steeds meer plekken. En dat in een periode dat de straat opgaan om te protesteren niet aangenaam is. De bewustwording dat er iets moet veranderen is, naar mijn waarneming, groeiende. De afgelopen weken heb ik over de groeiende volkswoede drie keer geschreven, waarbij ik inging op de mogelijke oorzaken van de onvrede. Over de scheefgegroeide belastingdruk en het gevoel “als je voor een dubbeltje geboren bent dan bereik je nooit kwartje”. Over de zwartgalligheid van de toekomst verwachtingen. En over de na ons de zondvloed gedachte van de huidige machthebbers.
Nu is de vraag quo vadis? (waarheen gaat gij?). Waar toe zullen de acties van de ‘gele hesjes’ leiden? Meer specifiek wat kunnen de gevolgen zijn als de overheid en de samenleving niet gepast reageert op de protesten? Gedurende de geschiedenis zijn er vele tijden van oproer en protest geweest. Al in de Romeinse tijd waren er vele (slaven)opstanden de oorzaken waren, zo vertelt de geschiedschrijving: ‘niet genoeg voedsel en kleding om aan de behoeften van de bevolking te voldoen’. Dichter bij huis onze eigen opstand tegen de Spaanse Kroon waarbij de belastingheffing (de tiende penning) een belangrijke motivator was. Gevolg de tachtigjarige oorlog. De Engelse Tea Act in 1773 leidde tot grote weerstand in de Amerikaanse koloniën welk verzet leidde tot de Boston Tea Party in 1773 en uiteindelijk tot de acht jaar durende Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog. De Franse revolutie (1789) leidde tot 10 jaren van oproer en tot oorlogen die tot 1815 zouden duren en Europa op haar grondvesten deden schudden. De oorzaken waren vooral de privileges van de adel en de geestelijkheid met als gevolg de verpaupering van de volksmassa’s. De tekenen van die tijd zie ik nu weer. Steeds meer belastingprivileges (mooi verpakt als belastingrulings) voor het internationale bedrijfsleven en belastingverlagingen voor de grote inkomens. En stagnaties en inkomensverlies voor de minder welgestelden. De oktober revolutie van 1917 die leidde tot een langdurige burgeroorlog en de komst van een totalitair regiem. Hier was de hoofoorzaak de verpaupering van de massa als gevolg van de verloren oorlog. Ook Nederland kende verschillende oproeren als gevolg van armoede, verpaupering en honger door gestegen voedselprijzen, zoals het aardappeloproer in 1917 voor een eerlijker voedseldistributie.
Wat leren we van de geschiedenis? Zijn de overheden wel bereid om te leren van de geschiedenis en is ze in staat om te luisteren naar de onvrede? Hoe vertalen de overheid en de politici de ‘eisen’ van de ‘gele hesjes’ in beleid en concrete acties? De samenleving polariseert in een onwaarschijnlijk tempo. Ik zie te weinig politici die in gesprek gaan met de gele hesjes. Er zal een dialoog moeten ontstaan die allereerst een wederzijds vertrouwen moet ontwikkelen. Dat is er nu niet. Waar zijn de staatslieden en politici met voldoende gezag en autoriteit die wel instaat zijn om, middels een dialoog, het vertrouwen te krijgen en samen met de ‘gele hesjes’ willen bouwen aan een rechtvaardiger wereld te beginnen in Nederland en Europa? Lees de tekenen van deze tijden van oproer. Als de dialoog er niet komt wordt de toekomst, door de polarisatie, er voor velen niet mooier op.
Louis van der Kallen